به گزارش «سراج24»، دور جدید گفتگوهای دو و چند جانبه ایران و 1+5 قرار است طی هفته جاری در شهر مونترو سوئیس برگزار شود در حالی برگزار شود که همچنان طرفین در برخی موارد همچون تحریم ها و زمان بندی رفع محدودیت های تحقیقاتی و عملیاتی ایران اختلافات اساسی دارند.
آخرین دور مذاکرات ایران و آمریکا، اوایل اسفند ماه (اول تا چهارم اسفند ماه) به صورت فشرده در ژنو برگزار شد. در این دور از مذاکرات برای اولین بار از ایران علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی و از آمریکا وزیر انرژی این کشور به مذاکرات اضافه شدند. در این دور از مذاکرات، حسین فریدون بردار رئیس جمهور نیز در مذاکرات حضور داشت. او پیش از این در هر دوره از مذاکرات که احتمال توافق در آن بالا بود، حضور پیدا می کرد تا رئیس جمهور را از آخرین وضعیت پرونده هسته ای ایران آگاه و کسب تکلیف بکند.
هدف از تقویت تیم مذاکره کننده، بررسی مسائل فنی بود که به گفته صالحی با نوعی بن بست روبه رو شده بود که حضور رییس سازمان انرژی اتمی ایران و وزیر انرژی آمریکا تا حدودی این مسائل را از بن بست خارج کرد و در پایان این مذاکرات هر دو طرف اذعان داشتند که به پیشرفت هایی قابل توجه ای دست پیدا کرده اند اما هیجچ کدام به تشریح آن نپرداختند و از محرمانه بودن مذاکرات سخن گفتند.
اکنون اما قرار است دور جدید این مذاکرات در ابتدا دوجانبه و با حضور وزرای خارجه ایران و آمریکا آغاز و به دیدار چندجانبه ایران و گروه ۱+۵ ختم شود.
پیش از این قرار بود محمد جواد ظریف و جان کری وزرای خارجه ایران و آمریکا، روز دوشنبه و در حاشیه اجلاس شورای حقوق بشر در ژنو سوئیس با یکدیگر دیدار کنند. با این حال و بر اساس اعلام سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده، جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، روز سه شنبه با محمدجواد ظریف همتای ایرانی خود در شهر مونترو سوئیس دیدار می کند. بر این اساس مکان دور تازه مذاکرات هسته ای ایران و گروه ۱+۵ از ژنو سوئیس به مونترو منتقل شد.
پس از مذاکرات دوجانبه ایران و آمریکا که به مدت دو روز دنبال خواهد شد، از روز پنجشبه مذاکرات هسته‌ای از حالت دو جانبه به چند جانبه تغییر پیدا خواهد کرد.
براساس این گزارش، این دور از مذاکرات یک هفته بعد از هفتمین دور مذاکرات هسته ای ایران با آمریکا و گروه ۱+۵ پس از توافق برای تمدید ۷ ماهه مذاکرات برگزار می شود و قرار است درخصوص مهمترین موضوع فی ما بین طرفین که همان تحریم هاست، گفتگو صورت گیرد.
پس از پایان دور هفتم مذاکرات ایران و آمریکا، رسانه ها مدعی شده اند که ایران و 1+5 از فاز بحث درباره ظرفیت غنی سازی در ایران عبور کرده اند و قصد دارند در مذاکرات این هفته روی مسئله تحریم ها متمرکز شوند. به گزارش ایران هسته ای، برخی منابع در تهران می گویند این ارزیابی به طور اجمالی وجود دارد که تیم مذاکره کننده هسته ای مذاکرات درباره ظرفیت غنی سازی را کافی می داند. به ویژه حضور علی اکبر صالحی در مذاکرات هفته گذشته در ژنو و دیدار وی با ارنست مونیز وزیر انرژی امریکا موجب شده این احساس تقویت شود که مذاکرات در زمینه ظرفیت غنی سازی که ایران می تواند در طول گام نهایی حفظ کند، پیشرفت داشته است. علی اکبر صالحی این موضوع را تایید کرده است.
برخی دیپلمات ها در تهران هم می گویند مذاکرات درباره «جدول زمانی رشد ظرفیت غنی سازی» در ایران دارای پیشرفت بوده ولی به دلیل بسیار بلند مدت بودن زمان بندی پیش بینی شده و محکم نبودن ضمانت های حقوقی آن، از جمله پابرجا بودن قطعنامه های شورای امنیت، این پیشرفت کافی نیست.
رسانه های غربی هفته گذشته نوشتند فرمول روی میز در مذاکرات این است که برنامه هسته ای ایران به مدت 5 سال در حد 6000 سو محدود بماند و پس از آن به مدت 5 سال به تدریج رشد کند.
کارشناسان فنی در تهران می گویند مهم ترین عامل ابهام نرخ رشد تاسیسات است که هنوز درباره آن تفاهم نشده است. از سوی دیگر، مسئله تحریم ها هنوز به عنوان یک معضل باقی مانده است.
اصلی ترین مسئله در اینجا این است که زمان بندی پیشنهادی امریکا برای لغو تحریم ها بسیار طولانی است و این درجه اعتماد به توافق را در تهران به شدت پایین آورده است. برخی منابع می گویند مذاکره کنندگان امریکایی وعده داده اند دولت امریکا درپی تصویب قانونی در کنگره خواهد بود که ضمانت های لازم برای تعلیق سپس لغو تحریم ها در 15 سال آینده را در صورت پای بندی ایران به تعهداتش فراهم می کند. این منابع حتی عقیده دارند ممکن است هدف اصلی سفر نتانیاهو به واشینگتن جلوگیری از تصویب چنین قانونی باشد.
پیشرفت در برخی موارد اختلافی را محمد جواد ظریف نیز تائید کرده است. او در نشست خبری مشترک با پائولو جنتیلونی وزیر خارجه ایتالیا که به تهران سفر کرده، در پاسخ به سوالی در خصوص مذاکرات اخیر هسته‌ای در ژنو و اینکه آیا تا ماه مارس تفاهم سیاسی حاصل می‌شود؟ اظهار داشت: مذاکرات هسته‌ای به مراحل حساس خود نزدیک شده است، ما هفته گذشته گفت‌وگوهای بسیار خوب، ریز و دقیقی داشتیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی با اشاره به حضور علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا در این مذاکرات خاطرنشان کرد: بحث‌های مفیدی در حوزه فنی و رسیدن به تفاهم فنی و حل و فصل مشکلاتی که در این حوزه وجود داشت بین دو هیات با حضور این دو مسئول عالی‌رتبه دو کشور صورت گرفت و پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای در آن زمینه حاصل شد.
ظریف در عین حال یادآور شد: اما در بسیاری از حوزه‌های دیگر اختلاف نظرها باقی است. هم در موضوعات هسته‌ای و هم در موضوعات مربوط به تحریم؛ ما بارها تکرار کرده‌ایم که تحریم‌ها برای رسیدن به هیچ هدفی مفید نبوده و آمریکا و کشورهای غربی باید به این نتیجه برسند که تحریم‌ها سرمایه نیستند، بلکه مانعی هستند برای رسیدن به تفاهم؛ هر زمان که این واقعیت مورد پذیرش قرار گیرد در آن زمان برای رسیدن به توافق هسته‌ای بسیار نزدیک هستیم.
وزیر خارجه اضافه کرد: بارها گفته‌ایم که تا به توافق راجع به کلیه موضوعات نرسیم؛ توافقی وجود ندارد و این موضوع در برنامه اقدام مشترک (توافق‌نامه ژنو) به صراحت عنوان شده که هیچ توافقی وجود ندارد تا وقتی در مورد همه زمینه‌ها توافق صورت گیرد.
وی گفت: البته ممکن است ما پیشرفت‌هایی داشته باشیم اما این پیشرفت‌ها طی هفته گذشته به صورت جدی صورت گرفت و امیدواریم در این هفته نیز بتوانیم در سایر موضوعات به ویژه رفع تحریم‌های ظالمانه علیه جمهوری اسلامی به پیشرفت بیشتری نائل شویم و بعد هم این پیشرفت‌ها را تدوین کنیم، به شکل یک توافق جامع و دقیق که امکان اجرایی شدن داشته باشد.
ظریف اضافه کرد: این برنامه عملیاتی ماست برای رسیدن به توافق.
هر چند در مذاکرات هفته گذشته درخصوص«جدول زمانی رشد ظرفیت غنی سازی» پیشرفت هایی حاصل شده است اما گویا هنوز توافقی کلی بر سر این موضوع وجود نداشته که در دور جدید گفتگوها، بار دیگر علی اکبر صالحی، تیم مذاکره کننده هسته ای را همراهی خواهد کرد.
به گزارش «سراج24» تاکنون نه تنها ایران بلکه هیچ کشور 1+5 از نزدیک بودن توافق سخن نگفته اند. ایران بارها رسما اعلام کرده است که توافق نهایی تنها در صورتی پذیرفته می شود که تمام تحریم ها به صورت یکجا کار گذاشته شود. در سوی دیگر این میدان، آمریکا نیز در برابر این مساله مقاومت می کند و مخالف از بین رفتن ساختمان تحریم ها است. آنان همچنان به این گزاره اعتقاد دارند که تحریم ها باعث حضور ایران در پای میز مذاکره شده است. این مساله را به تازگی جان کری وزیر امور خارجه آمریکا در نشست استماع کمیته روابط خارجی سنای امریکا گفته است. کری درباره دریافتی ایران از توافق موقت گفته «مجموع کل دریافتی ایران حدود چهارده میلیارد دلار است. حقیقت این است که در آن زمان نیز بسیاری از اوقات پول به حسابی انتقال داده می شد که آنها نمی توانستند دسترسی داشته باشند. من می گویم بیست وپنج تا سی میلیارد دلار در هرسال کنار گذاشته می شد و آنها نمی توانستند به آن دسترسی داشته باشند.آنها اکنون بیش از صد و اندکی میلیارد دلار دارند. من رقم دقیق را ندارم. این رقم از دسترس دور شده است و آنها نمی توانند به آن دسترسی پیدا کنند. دلیلی که آنها امروز مذاکره می کنند به خاطر این است که می خواهند از دست تحریم ها خلاصی یابند.آنها از تحریم ها خارج نشدند بلکه ما در حقیقت تحریم ها را افزایش دادیم.فقط تحریم نفتی ما علیه ایران موجب شده است ایران بیش از چهل میلیارد دلار از دست بدهد. ما در مجموع از سال دوهزار ودوازده مانع از دسترسی ایران به بیش از دویست میلیارد دلار صادرات و وجوهی شدیم که آنها نمی توانند استفاده کنند و این درآمد در خارج از ایران در حساب های دارای محدودیت است. »
او از موافقت نتانیاهو با این توافق گفته و افزوده «من فکر می کنم هر کسی که به توافق موقت نگاه کند، متوجه می شود این توافق واقعا سازنده بود که از جمله آن بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل می خواهد این توافق موقت تمدید گردد.این در حالی است که وی ابتدا با آن مخالف بودو آن را توافق قرن برای ایران خطاب کرده بود. این توافق به این صورت نبود بلکه موجب جلوگیری از برنامه آنها و متوقف شدن فعالیت در اراک،تبدیل اورانیوم غنی شده در حد بیست درصد به صفر، دسترسی ما به فردو و اراک و دسترسی به استخراج،کارخانه،تولید و سانتریفوژها شده است.»
در چنین شرایطی سناتورهای جمهوری خواه و دموکرات آمریکایی در حال تدوین لایحه ای درخصوص توافق نهایی ایران و 1+5 هستند. بر اساس این لایحه که قانون بازنگری در توافق هسته‌ای با ایران نامیده می‌شود از باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا خواسته شده است تا هر توافق هسته‌ای با ایران را برای بازنگری در یک دوره زمانی 60 روزه به کنگره ارائه دهد و دولت موظف است در طول این مدت برای اجرای این توافق منتظر موافقت کنگره بماند. هر چند که تدوین چنین طرح ها و لوایحی نوعا جنگ زرگری نمایندگان و کاخ سفید است اما بیان آن، بلافاصله با واکنش کاخ سفید مواجه شد و شورای امنیت ملی کاخ سفید اعلام کرد که در صورت تصویب طرح پیشنهادی سناتورها درباره نظارت کنگره بر توافق احتمالی ایران،باراک اوباما این طرح را وتو خواهد کرد.
